PO: Groeien

De groei van lengte en gewicht bij jonge mensen

Een praktische opdracht voor de eerste klas havo/vwo

Bronnen:	Basiswiskunde: Grafieken tekenen, Het verloop van grafieken beschrijven. Je moet weten hoe je grafieken tekent en hoe je het verloop van een grafiek beschrijft. Misschien vind je ook in je biologieboek het nodige over de groei van de mens.
Theorie:	Werken met tabellen en grafieken, o.a. interpoleren en extrapoleren.
Resultaat:	Verschillende groeigrafieken en een leesbare uitwerking van de antwoorden op de vragen. Ook een conclusie over jouw eigen groei.
Studielast:	2 - 3 uur

Bij een groeionderzoek van het Wilhelmina Kinderziekenhuis werden kaarten gebruikt om de groei van kinderen op aan te geven. Er waren verschillende kaarten voor jongens en voor meisjes. Behalve tabellen voor lengte en gewicht, kunnen er ook grafieken van lengte en gewicht op worden getekend. Op de bijbehorende werkbladen staat een deel van die kaarten afgedrukt.

De groeikaart voor meisjes

De groeikaart voor jongens

Joop van Straaten zit in de brugklas van een grote scholengemeenschap. Hij is net 12 jaar oud geworden. Op zijn verjaardagsfeestje wordt hij door ooms en tantes (die alleen op dit soort gelegenheden langs komen) met zijn oudere zus Marleen vergeleken. Hoewel Joop maar 1,53 m is en zijn zus dan 1,68 m lang is, vertelt zijn vader hem dat hij op den duur vast groter zal worden dan Marleen. Joop is verbaasd. Jullie ook?

Hier zie je de gegevens van Joop en Marleen van Straaten netjes in tabellen bijeengebracht.

MARLEEN			JOOP
leeftijd	lengte	gewicht	leeftijd	lengte	gewicht
3	98	15	3	101	16,5
4	104	16,5	4	107	18
5	112	19	5	114	21
6	118	21,5	6	117	22
7	126	24,5	7	124	24,5
8	132	28	8	130	27,5
9	137	31	9	136	31
10	142	34	10	142	35
11	148	37	11	147	38,5
12	157	44	12	153	44
13	164	53,5
14	168	56

De lengtes zijn afgerond op hele cm nauwkeurig en alle gewichten zijn op halve kg afgerond.

Breng de gegevens van Joop en Marleen op de groeikaarten aan. Teken hun groeigrafieken, zowel voor lengte als gewicht.
Op welke leeftijd is Joop ernstig ziek geweest en waaraan kun je dat zien?
Teken de groeigrafieken van Joop en Marleen verder door tot hun 20e levensjaar. Volg de richting van de voorgedrukte lijnen.
Hoe lang en hoe zwaar zal Joop zijn als hij 20 is? En Marleen als zij 20 is?
Waarom zijn er verschillende kaarten voor jongens en voor meisjes?

In het onderste deel van beide kaarten staan vier grafieken getekend. Bij de onderste kromme lijn staat P₃. Dat betekent dat slechts 3% van alle kinderen wat lengte betreft onder die lijn uitkomt.

Er staan meer van dergelijke lijnen op deze groeikaarten. Hoe is men aan die lijnen gekomen?
Waarom zijn de lijnen voor de gewichten niet aaneengesloten?
Joop is op zijn achtste verjaardag 1,30 meter lang. Zit hij onder of boven de lijn P₃? Hoeveel % van alle jongens is zeker groter dan hij?
Marleen is op haar achtste verjaardag 1,32 meter lang. Zit zij bij de kleinste helft of de grootste helft van alle meisjes van die leeftijd? Leg uit.
Hoeveel % van alle jongens wordt uiteindelijk groter dan 1,94 meter?
Waarom lopen de grafieken niet verder dan tot 20 jaar?
Kun je zeggen dat jongens gemiddeld groter zijn dan meisjes?
In welke jaren hebben jongens een 'groeispurt'? En meisjes, hebben die ook zo'n groeispurt?
Is Joop op zijn twaalfde verjaardag zwaar voor iemand van zijn lengte? En hoe zit het dan met Marleen?
Maak in Excel een werkblad waarin de lengte van Joop en Marleen in één grafiek zichtbaar wordt. Doe hetzelfde voor hun gewichten. Vergelijk hun lengtegroei en de groei van hun gewicht. Beschrijf de verschillen en de overeenkomsten.

Hier zie je een plaatje van Bulletje en Bonestaak. Bulletje is net zo lang als een gemiddelde jongen: hij is 1,65 m. Hij weegt echter 80 kg.

Hoe oud moet Bulletje zijn?
Hoeveel kg weegt hij meer dan een gemiddelde jongen?

Bonestaak weegt net zoveel als een gemiddelde jongen, namelijk 68 kg. Hij is echter nogal lang, te weten 1,98 m.

Is Bonestaak even oud als Bulletje? Verklaar je antwoord.
Hoeveel cm is hij langer dan een gemiddelde jongen?

Gebruik tenslotte de schoolartsenkaart om te schatten hoe lang en zwaar je zelf zult worden. Leg uit, hoe je dat doet.

Uitwerking:

Maak van deze praktische opdracht een werkstukje waarin je antwoord geeft op de vragen. Heeft Joop's vader gelijk? Antwoord steeds in volledige zinnen en wees duidelijk. Licht steeds het antwoord toe. Maak nette grafieken op het werkblad en lever ook die werkbladen in.

Tabellen en grafieken (12 punten)
De uitgewerkte antwoorden op de gestelde vragen (18 punten)
Een Excel-werkmap waarin de groei van lengte en gewicht van Joop en Marleen van Straaten wordt vergeleken (8 punten)
Een leesbaar verhaal waarin alle antwoorden op de vragen zijn verwerkt en je iets vertelt over de groei van lengte en gewicht bij mensen van 0 t/m 20 jaar (7 punten)

Cijfer = (12 + 18 + 8 + 7 + 5) / 5

Math4all