Beroemde wiskundigen
menu-75wiskundigen
Beroemde wiskundigen
Apollonius van Perga (262 - 190 v.Chr.) was een Grieks wiskundige, die bekend stond als 'de grote geometer', de grote meetkundige. Hij moet niet worden verward met een groot aantal andere Griekse geleerden van die naam. De wiskundige Apollonius werd geboren in Perga, een Oud-Griekse stad in het huidige zuiden van Turkije. Hij studeerde in Alexandrië, bij de opvolgers van Euklides. Later was hij wellicht zelf aan de grote school van Alexandrië verbonden.
Over zijn leven is weinig bekend, maar zijn werk had een grote invloed op de ontwikkeling van de wiskunde. Vooral zijn boek "Kegelsneden" waarin de begrippen parabool, hyperbool en ellips werden geïntroduceerd, is heel erg beroemd geworden. Hij beschreef er de cirkel, de ellips, de parabool en de hyperbool in als doorsnijdingen van een vlak met een (dubbele) kegel en leidde de belangrijkste eigenschappen van deze vlakke krommen af. Later paste hij deze kennis toe op de bewegingen van hemellichamen.
Latere wiskundigen noemen veel geschriften van Apollonius als werken die ze hebben gekend, maar daarvan is vrijwel niets bewaard gebleven.
Apollonius stierf in 190 v.Chr. in Alexandrië.

» Meer over Apollonius
» De tijd van Apollonius
» Het werk van Apollonius

Links naar nederlandstalige sites:
» Apollonius en kegelsneden

Links naar anderstalige sites:
» Over Apollonius
» Apollonius' probleem

De tijd van Apollonius

Apollonius leefde ongeveer 50 jaar na de grote wiskundige Euklides. Hij was van oorsprong afkomstig uit Perga, een Oud-Griekse stad die in het Zuiden van het huidige Turkije (bij Antalya aan de Middellandse Zee) ligt. Perga was een belangrijk cultuurcentrum in die tijd en tevens het centrum van de verering van Artemis, de godin van de natuur.
Deze stad was ooit door de Griekse Macedonische koning Alexander de Grote veroverd en gebruikt als uitvalsbasis voor de verovering het toenmalige Phrygië. Alexander veroverde daarna het Perzische Rijk en bracht heel Klein-Azië onder Grieks bestuur. Na zijn dood in 323 v.Chr. viel zijn Rijk uiteen: in Egypte kreeg de Griekse generaal Ptolemeos de macht en hij en zijn opvolgers stichtten het Ptolemeïsche Rijk dat langzamerhand de controle kreeg over de kustgebieden aan de Middellandse Zee in het huidige Israël, Libanon en Turkije. Dit ging ten koste van het Seleucidische Rijk, dat werd gesticht door Seleucus (een andere generaal van Alexander de Grote).

Met de verovering van de belangrijke stad Pergamon (ten noorden van het huidige Izmir in Turkije) werd de kuststreek aan het huidig Turkse Middellandse Zee toegevoegd aan het Ptolemeïsche Rijk, zo ook de steden Perga en Pergamon. In 224 sloten de Griekse Rijken (behalve Athene en Aetlië) een Helleens pact dat echter maar kort stand hield, want na de dood van Ptolemeos IV (in 203 v.Chr.) begon de macht van het Ptolemeïsche Rijk af te nemen en heroverde de Seleucidische koning Antiochus III (223 - 187 v.Chr.) de macht in de kustgebieden. Enkele van die Griekse kuststreken (waaronder Pergamon) riepen de steun van het steeds machtiger wordende Romeinse Rijk in dat zojuist Carthago had verslagen. Omstreeks 190 v.Chr. werd met Romeinse hulp het koninkrijk Pergamon de baas over grote delen van het huidige Turkije en langzamerhand begon de instorting van de Griekse Rijken.
100 jaar later zouden ze niet meer bestaan...

Over Apollonius

Apollonius werd in 262 v.Chr. geboren in Perga, een stad in het toenmalige Griekse gebied Pamphylia die bij Antalya in het Zuiden van het huidige Turkije ligt. Als jonge man ging hij naar Alexandrië om te studeren bij de volgelingen van de beroemde Euklides. Later gaf hij er zelf les en werkte hij er aan zijn theorieën over kegelsneden.

Verder is bekend uit de voorwoorden die Apollonius zelf schreef voor zijn boeken dat hij:

Apollonius paste zijn theorieën over kegelsneden toe op de beweging van de planeten langs de hemelbol. Daarmee was hij een belangrijke voorloper van de Griekse wiskundige astronomie. De grote astronoom Ptolemaios noemt Apollonius als degene die combinaties van draaiende cirkels gebruikte om de beweging van de hemellichamen te verklaren. Apollonius was wel niet de uitvinder van deze theorie, maar leverde er belangrijke bijdragen aan.
Ook ontwierp hij de 'hemicyclium', een zonnewijzer waarbij hij gebruikt maakte van kegelsneden om de nauwkeurigheid van de tijdmeting te verhogen.

Apollonius stierf in 190 v.Chr. in Alexandrië.

Apollonius's belangrijkste werk

Apollonius's belangrijkste werk is:

Andere werken van Apollonius zijn er niet bewaard gebleven. De wiskundige Pappos (eind derde eeuw na Chr.) noemt in zijn geschriften echter nog een zestal andere geschriften van Apollonius en ook in Arabische teksten worden soms nog andere boeken van Apollonius genoemd.
Het boek "Over raaklijnen" schijnt het bekende 'probleem van Apollonius' te hebben behandeld: gegeven drie meetkundige objecten (punt, rechte lijn, of cirkel) construeer dan een cirkel die die drie objecten raakt. Verder schijnt Apollonius nog boeken te hebben geschreven over:

Zeker is dat veel latere wiskundigen hebben geschreven over boeken van Apollonius die ze hebben gekend.
Zie ook » Apollonius en kegelsneden.